Opinie | De sociale partners zijn het eens, nu de politiek nog

Jaap Jansen | BNR

In de dikke stapel stukken bij het eindverslag van de informateur was één A4-tje het interessantst. Het verslag van het gesprek met de voorzitters van de Stichting van de Arbeid, Tuur Elzinga en Ingrid Thijssen. Die Stichting is het overlegorgaan van werknemers en werkgevers. Als zij het in tijden van crisis eens kunnen worden, is redding nabij. Het pregnantste voorbeeld is het Akkoord van Wassenaar uit 1982. Ook een A4-tje, waarop toen Wim Kok en Chris van Veen arbeidstijdverkorting afspraken in ruil voor loonmatiging. Het hielp het eerste kabinet Lubbers het land financieel en sociaal weer op de been te krijgen.

Elzinga en Thijssen, allebei nieuw aan het hoofd van respectievelijk FNV en VNO-NCW, zijn het eens over de koers: er moet geïnvesteerd worden en voorlopig niet bezuinigd. Daarnaast noemen ze een aantal hardnekkige problemen die ook volgens de zes partijen van Hamer acuut zijn. En de werkgevers vinden dat ons vestigingsklimaat niet langer afhangt van fiscale concurrentie - voor VNO-NCW en VVD nog hoofdpunt in de vorige formatie.

Als de sociale partners het links en rechts van de Polder - het eens zijn, dan zegt dat wel wat. Dan is er in feite een sociaal akkoord waarop een kabinet kan bouwen.

Als ik aan internationale gasten moet uitleggen wat de belangrijkste verschillen zijn tussen Nederlandse partijen, kom ik een heel eind met de uitleg: de VVD legt nadruk op de rol van de markt, de PvdA wat meer op de overheid en het CDA op de samenleving. Die samenleving is de afgelopen weken op visite geweest bij mevrouw Hamer, met Elzinga en Thijssen als belangrijkste gesprekspartners.

Het CDA

Dat roept de vraag op waarom nu juist het CDA die maatschappelijke consensus niet durft te vertalen in een brede coalitie van centrumrechts VVD en CDA met centrumlinks D66, PvdA GroenLinks. Of heeft Wopke Hoekstra zo weinig zelfvertrouwen dat hij de onderhandelingen niet aandurft?

Mogelijk komt er helemaal geen meerderheidskabinet en vormen VVD en D66 uiteindelijk een minderheidscoalitie van centrumrechts en centrumlinks die in het parlement op hoofdlijnen gesteund wordt. Als ze dat goed doen, zouden ze er electoraal nog wel eens versterkt uit kunnen komen in deze post-coronatijd waarin het economisch voor de wind lijkt te gaan. En oppositievoeren loont niet meer automatisch zeker niet in een Kamer met dan 17 niet-regeringspartijen. Ook dat moet het CDA te denken geven.

See omnystudio.com/listener for privacy information.